Vox

Marka Vox jest legendą w świecie muzycznym. Powstała w połowie lat 50. XX wieku w Wielkiej Brytanii, a za jej założeniem stał konstruktor Tom Jennings. Już pierwszy produkt Vox – wzmacniacz gitarowy AC15 wprowadzony w 1958 roku – zyskał uznanie brytyjskich gitarzystów za ciepłe, mocne brzmienie lampowe. Prawdziwy przełom nastąpił rok później wraz z premierą modelu AC30, który szybko stał się ikoną brytyjskiego rocka lat 60. To właśnie na Voxach AC30 grali The Beatles, The Rolling Stones czy The Kinks, co ugruntowało reputację firmy na całym świecie. W kolejnych latach producent poszerzał ofertę – obok wzmacniaczy pojawiły się elektryczne organy (słynny model Vox Continental) oraz gitary elektryczne o unikalnych kształtach (np. Vox Mark VI „Teardrop” używana przez Briana Jonesa z The Rolling Stones).

Już w latach 60. firma zaczęła także eksperymentować z efektami gitarowymi. W 1966 roku wypuszczono legendarny fuzz Vox Tone Bender – pedał z przesterowaniem typu fuzz, który nadał brzmieniu rocka tamtej epoki zupełnie nowy charakter. Równie przełomowy okazał się wprowadzony mniej więcej w tym samym czasie pedał wah-wah Vox, pozwalający gitarzystom modulować dźwięk charakterystycznym „mówiącym” efektem. Te innowacje sprawiły, że marka Vox zapisała się złotymi zgłoskami nie tylko w historii wzmacniaczy, ale i gitarowych efektów podłogowych.

Mimo sukcesów, pod koniec lat 60. firmę dotknęły problemy finansowe i zmiany właścicielskie. Ostatecznie jednak Vox przetrwał trudny okres i w 1992 roku został przejęty przez japońską firmę Korg. Nowy właściciel ustabilizował sytuację marki i zainwestował w rozwój kolejnych produktów. Dzięki temu marka do dziś oferuje szeroką gamę sprzętu muzycznego – od wzmacniaczy lampowych i hybrydowych, przez gitary i organy, po bogatą ofertę efektów gitarowych dla muzyków na każdym poziomie zaawansowania.

Efekty gitarowe Vox – klasyka i nowoczesność

Choć Vox najbardziej zasłynął z wzmacniaczy, od dekad odgrywa ważną rolę także na rynku efektów gitarowych. Klasyczne urządzenia Vox, takie jak wspomniany fuzz Tone Bender czy pedał wah-wah, na stałe weszły do kanonu rockowego brzmienia. Współczesna oferta efektów Vox jest niezwykle różnorodna, łącząc tradycyjne analogowe brzmienia z nowoczesną cyfrową technologią. Firma może pochwalić się zarówno prostymi efektami typu „kostka” o klasycznym charakterze, jak i zaawansowanymi procesorami wieloeffektowymi.

Jednym z filarów oferty Vox stały się multiefekty gitarowe. Już na początku XXI wieku Vox przedstawił serię ToneLab – podłogowe procesory efektów wyposażone w lampę próżniową 12AX7, która nadaje brzmieniom symulowanych wzmacniaczy autentyczną głębię i dynamikę. Multiefekty ToneLab (takie jak popularne modele ToneLab LE czy późniejszy ToneLab ST) oferowały dziesiątki gotowych efektów i symulacji, ciesząc się uznaniem zarówno hobbystów, jak i występujących gitarzystów. Dla mniej wymagających użytkowników oraz początkujących muzyków firma przygotowała kompaktowe multiefekty z serii StompLab. Te niewielkie urządzenia (np. Vox StompLab IG oraz IIG do gitary elektrycznej czy wersje IB/IIB do basu) mieszczą dziesiątki brzmień – od przesterów po modulacje i pogłosy – a przy tym są proste w obsłudze i dostępne w przystępnej cenie.

Vox nie zapomina również o miłośnikach tradycyjnych brzmień analogowych. W połowie lat 2000. powstała seria efektów Cooltron – innowacyjne pedały wyposażone w miniaturową lampę 12AU7 pracującą w specjalnym niskonapięciowym układzie. Dzięki temu w stompboxie zasilanym bateriami udało się uzyskać prawdziwe lampowe brzmienie. W serii Cooltron ukazały się m.in. przesterowane efekty overdrive/distortion (np. Big Ben Overdrive, Bulldog Distortion), booster Brit Boost, a nawet lampowy kompresor i efekt vibrato/tremolo. Następnym krokiem była zaprezentowana kilka lat później linia Vox Tone Garage, również oparta na technologii lampowej (tym razem wykorzystano lampy 12AX7 z autorskim układem Hi-Volt podbijającym napięcie). W ramach serii Tone Garage gitarzyści otrzymali całą paletę klasycznych efektów: od czystego boostera (Flat 4 Boost), przez ciepły overdrive (Straight 6 Drive), po mocny high-gain distortion (V8 Distortion) czy eksperymentalny fuzz oktawowy (Trike Fuzz), a także analogowy delay z długim czasem powtórzeń (Double Deca Delay). Tego typu urządzenia pokazują, że Vox potrafi twórczo połączyć swoją lampową tradycję z potrzebami nowoczesnych gitarzystów poszukujących bogatego brzmienia.

Ostatnia dekada przyniosła kolejne innowacje Vox w dziedzinie efektów. We współpracy z macierzystą firmą Korg opracowano nowatorską miniaturową lampę Nutube, którą Vox zaimplementował w serii efektów Valvenergy. Są to kompaktowe pedały typu preamp/distortion, które wiernie oddają charakter legendarnych wzmacniaczy. Przykładowo model Vox Mystic Edge dostarcza brzmienie AC30 w kostce, Silk Drive oferuje nasycony „boutique” clean/overdrive, Copperhead Drive odwzorowuje klasyczny rockowy stack, a Cutting Edge zapewnia agresywny high-gain dla fanów metalu. Każdy z tych efektów wyposażono w lampę Nutube generującą ciepłe, dynamiczne przesterowanie jak z prawdziwego wzmacniacza lampowego, a dodatkowo dodano wyjścia umożliwiające bezpośrednie nagrywanie lub wpięcie urządzenia do pętli efektów wzmacniacza. To pokazuje, że Vox nadąża za trendami, oferując gitarzystom sprzęt efektowy do zastosowań od domowego studia po profesjonalną scenę.

W katalogu efektów Vox znajdują się także inne unikatowe konstrukcje. Firma oferowała np. zaawansowany stompbox delay o nazwie DelayLab, który zapewniał kilkadziesiąt algorytmów echa oraz wbudowany looper do nagrywania fraz – idealny dla eksperymentatorów lub solowych wykonawców. Vox ma w ofercie również prostsze loopery (np. dwuścieżkowy Lil’ Looper) oraz całą gamę klasycznych pedałów wah-wah (współczesne wersje kultowego wah Vox V847 oraz edycje vintage jak V846). Nie sposób pominąć też miniaturowych wzmacniaczy słuchawkowych z serii amPlug, które umożliwiają ćwiczenie gry na gitarze z wykorzystaniem symulacji wzmacniaczy i efektów – to kolejny dowód na to, że producent myśli o potrzebach zarówno profesjonalistów, jak i początkujących.

Na przestrzeni lat producent współpracował z wieloma znakomitymi muzykami, co zaowocowało powstaniem sygnowanych modeli efektów. Wśród nich wyróżnia się seria pedałów stworzonych wspólnie z gitarowym wirtuozem Joe Satrianim. Vox opracował dla niego m.in. przester typu distortion Satchurator, overdrive Ice 9, efekt opóźniający Time Machine oraz zaawansowany wah-wah Big Bad Wah z dwoma trybami pracy. Te urządzenia pokazują, że marka nie boi się wyzwań i potrafi sprostać wymaganiom nawet najbardziej wybrednych artystów, jednocześnie udostępniając ich brzmienia szerszej rzeszy odbiorców.

Najpopularniejsze serie efektów Vox i ich modele

• ToneLab – profesjonalne multiefekty podłogowe z lampową technologią Valve Reactor; popularne modele: ToneLab SE, ToneLab LE, ToneLab ST, ToneLab EX.

• StompLab – kompaktowe, łatwe w obsłudze multiefekty gitarowe (oraz basowe) idealne dla początkujących; modele: StompLab IG, StompLab IIG (do gitary), StompLab IB, StompLab IIB (do basu).

• Cooltron – seria analogowych efektów Vox z lat 2005–2007, wyposażonych w lampę 12AU7 pracującą na niskim napięciu; w serii ukazały się m.in. Big Ben Overdrive, Bulldog Distortion, Brit Boost, Over The Top Boost, Snake Charmer Compressor, VibraVox (vibrato/tremolo) i Duel Overdrive.

• Tone Garage – linia efektów analogowych z 2013 r. opartych na lampach 12AX7 (technologia Hi-Volt); w skład serii wchodzą: Flat 4 Boost, Straight 6 Drive (overdrive), V8 Distortion, Trike Fuzz (fuzz z oktawą) oraz Double Deca Delay.

• Valvenergy – nowoczesne pedały typu preamp/distortion z miniaturową lampą Nutube (lata 2020+), które symulują brzmienia legendarnych wzmacniaczy; modele: Mystic Edge (AC30), Silk Drive (czysty/overdrive boutique), Copperhead Drive (klasyczny rock), Cutting Edge (metal high-gain).

• Wah-Wah Vox – kultowe pedały ekspresji wah; klasyczne modele: Vox V846 (oryginalny wah z lat 60.) oraz aktualny Vox V847 (nowsza reedycja ceniona przez gitarzystów wielu gatunków).

• Sygnowane efekty Satriani – limitowana seria efektów stworzona we współpracy z Joe Satrianim; w jej skład wchodzą: Satchurator (distortion), Ice 9 (overdrive), Time Machine (delay) oraz Big Bad Wah (dwukanałowy wah-wah).

Dzięki tak bogatej ofercie efektów gitarowych marka Vox umacnia swoją pozycję jako jedna z najważniejszych marek dla gitarzystów. Niezależnie od tego, czy szukamy klasycznego, vintage’owego brzmienia czy nowoczesnych możliwości kreacji dźwięku, w jej katalogu znajdziemy odpowiednie narzędzia. Od wielu dekad nazwa ta jest synonimem jakości, innowacyjności i tego specyficznego charakteru brzmienia, który inspiruje kolejne pokolenia muzyków.