Określenia w nutach

W muzyce klasycznej często używa się terminów w języku włoskim. Początkujący muzycy, napotykając takie określenia w nutach, mogą mieć problem ze zrozumieniem ich znaczenia. Jednak poznanie tych terminów jest niezbędne do prawidłowego wykonania utworów oraz do efektywnego czytania nut. Na szczęście, określenia wykonawcze są uniwersalne – obowiązują one niezależnie od instrumentu.

Z rozwojem muzyki awangardowej w XX wieku pojawiło się coraz więcej terminów. Dziś muzyka klasyczna może pochwalić się bardzo obszerną listą takich określeń. Poniżej znajdziesz „ściągawkę” najpopularniejszych i najbardziej przydatnych z nich, wraz z wyjaśnieniem ich znaczenia.

Określenia dynamiczne

Regulują natężenie dźwięku, czyli mówią, jak głośno lub cicho mamy grać dany fragment.

• pp – piano pianissimo – bardzo cicho

• p – piano – cicho

• mp – mezzopiano – średnio cicho

• mf – mezzoforte – średnio głośno

• f – forte – głośno

• ff – forte fortissimo – bardzo głośno

• „>” lub napis decrescendo – ściszając

• „<” lub napis crescendo – zgłaśniając

Określenia tempa

Określają tempo utworu, czyli jak szybko mamy go grać.

• adagio, lento, larghetto – wolno

• moderato, allegretto, andante – umiarkowanie

• vivo, presto – szybko

Określenia artykulacyjne

Mówią, jak dokładnie mamy wydobyć dźwięk.

• arco – grając smyczkiem

• pizzicato – szarpiąc strunę palcem prawej ręki

• legato – dźwięki grane płynnie

• staccato – dźwięki odrywane, skrócone, wymagają specjalnej techniki gry

Określenia wykonawcze

Dotyczą charakteru wykonania, decydując o emocjonalnym przekazie utworu.

• animato – z ożywieniem

• cantabile – śpiewnie

• dolce – słodko

• energico – energicznie

• espressivo – z wyrazem, dramaturgią

• maestoso – majestatycznie

• simile – tak samo jak poprzedni fragment

• vivace – żywo

To tylko część określeń, które możemy spotkać w muzyce klasycznej. Znajomość tych terminów pozwala na głębsze zrozumienie intencji kompozytora i właściwe oddanie charakteru utworu. Określenia wykonawcze są kluczem do nadania utworowi barwy, nastroju oraz przekazu – nadają one muzyce wyraz i emocje, które czynią ją czymś więcej niż tylko ciągiem nut.