Instrumenty dęte wykazują dużą różnorodność pod względem budowy oraz brzmienia i były obecne w muzyce wszystkich kultur już od czasów prehistorycznych. Podstawą budowy instrumentu dętego jest rura, która może mieć kształt stożka, cylindra lub połączenia tych dwóch. Może być zakrzywiona lub prosta.

Powietrze w tubie jest wprawiane w drgania poprzez wdmuchiwanie go do niej przez muzyka lub urządzenie sprężające. Wybór wysokości dźwięku odbywa się przez skracanie lub wydłużanie słupa powietrza: otwierając lub zamykając otwory położone wzdłuż rury (na przykład flet), zmianę długości rury przy użyciu suwaka (między innymi puzon) lub przełączanie odcinków rur o różnych długościach za pomocą wentyli (trąbka).

Mimo, że instrumenty dęte najczęściej dzieli się na drewniane oraz blaszane, podział ten nie odnosi się do materiału z jakiego są one zrobione. Dotyczy on natomiast, elementu wytwarzającego drgania. Weźmy na przykład popularny saksofon. Jest on niemal w całości wytworzony z metalu, jednak zakwalifikowany został do instrumentów dętych drewnianych, za sprawą drewnianego stroika. Oddzielną grupę stanowią instrumenty dęte klawiszowe. Powietrze jest do nich wtłaczane za pomocą miecha innego urządzenia sprężającego.

Jak zostało wcześnie wspomniane, instrumenty dęte drewniane mogą być wykonane z dowolnego tworzywa jak np. drewno, metal czy plastik. Wibratorem jest w tym przypadku drewniany stroik. Do tej grupy instrumentów zaliczamy między innymi: flet poprzeczny, flet prosty, flet piccolo, klarnet, fagot, obój oraz saksofon. W przypadku klarnetu czy oboju, stosuje się tak zwany mechanizm klapkowy, gdyż w przeciwnym wypadku niemożliwe byłoby przykrycie wielu otworów na raz.

Kolejną wcześniej wspomnianą grupą są instrumenty dęte blaszane. Są one najczęściej wykonane w całości z blachy. Przeciwieństwie do instrumentów drewnianych, role stroika pełnią w nich usta muzyka. Do tej grupy zaliczamy: trąbka, róg (waltornia), puzon, tuba, sakshorn orazsuzafon. Należą one do najstarszych instrumentów używanych przez człowieka. Można powiedzieć, że ich prekursorem był róg zwierzęcy, po którym odziedziczyły one swój stożkowy kształt.

Ostatnią grupą są instrumenty dęte klawiszowe. W przeciwieństwie do dwóch poprzednich grup, za dostarczenie powietrza do instrumentu jest odpowiedzialny mechanizm sprężający lub tak zwany miech. Do grupy instrumentów dętych klawiszowych należą m.in.: organy (z grupy aerofonów - piszczałki labialne i idiofonów - piszczałki stroikowe), oraz akordeon, bandoneon, fisharmonia i harmonijka ustna (z grupy idiofonów).