To grupa instrumentów strunowych, w których dźwięk wydobywa się poprzez wprowadzanie w drgania struny przy użyciu smyczka.
Klasycznymi instrumentami smyczkowymi są skrzypce, altówka, wiolonczela i kontrabas.
Instrumenty smyczkowe składają się z pudła rezonansowego, gryfu, główki zakończonej tzw "ślimakiem", strun opartych na podstawku oraz podstrunnicy. Wiolonczela oraz kontrabas dodatkowo posiadają nóżkę, z kolei skrzypce oraz altówka posiadają żeberko oraz podbródek.
Budowa oraz wygląd owych instrumentów jest niemalże taka sama, różnią się m. in. strojem, wielkością, pojedynczymi elementami czy barwą brzmienia.
Wspólną cechą wszystkich instrumentów smyczkowych jest sposób wydobywania dźwięku, czyli artykulacja - np pizzicato (szarpiąc), legato (łącząc) czy staccato (odrywając).
Historia instrumentów smyczkowych sięga czasów starożytnych. Przez wieki instrumenty smyczkowe zmieniały się i ewoluowały, aż osiągnęły obecny i powszechnie znany wygląd. W Polsce początkowo znane były jako "gęśle" - ludowe intrumenty smyczkowe. Ich budowa została zmieniona w XVI wieku.
Każdy z instrumentów smyczkowych ewoluował w innym czasie i w innych ośrodkach. Uwarunkowane to było głównie postępem muzyki oraz potrzebami wykonawców i kompozytorów. Każdy z instrumentów posiada osobną historię.
Skrzypce o obecnym kształcie wyeluowały z skrzypiec barokowych. Te zawdzięczają swój kształt poprzedzającymi je instrumentami ludowymi. Budowę skrzypiec udoskonalił w XVII wieku Antonio Stradivari. Struny skrzypiec różniły się od obecnych sposobem wykonywania - wykonywano je z jelit zwierzęcych. Literatura skrzypcowa jest bogata w każdym okresie począwszy od baroku.
Altówka powstała w baroku wraz ze skrzypcami, lecz traktowana była jako instrument akompaniujący skrzypcom. Dopiero w XIX wieku zaczęto ją traktować jako instrument solowy.
Wiolonczela wyeluowała z barokowych "violi", a jej obecny kształt ustanowił Antonio Stradivari w XVII wieku. Pierwsze utwory solowe na wiolonczelę pochodzą już z okresu klasycyzmu, jednak dopiero w XIX wieku doceniono jej ciepłe i głębokie brzmienie i zaczęto komponować utwory solo na wiolonczelę.
Kontrabas również pojawił się w baroku, lecz stanowił jedynie tło ówczesnej muzyki. Dopiero w późniejszych wiekach zaczęto traktować go jako instrument solistyczny.
Obecnie instrumenty smyczkowe możemy również nabyć w wersji elektrycznej. Instrumenty elektryczne umożliwiają wiele nowych, wcześniej niemożliwych, operacji dźwiękiem i brzmieniem instrumentu. Jako jedyne posiadają obfitą gamę kolorystyczną i pozwalają na ćwiczenie nawet w nocy bez konieczności budzenia domowników czy sąsiadów.
