Trąbka - jej historia, rodzaje i sposób grania

Trąbka należy do najpopularniejszego instrumentu z grupy dętych blaszanych. Grupa ta jest również nazywana aerofonami ustnikowymi. Najprościej mówiąc trąbka jest to metalowa piszczałka, zwinięta w kształt prostokąta o zaokrąglonych kątach. Jej zastosowanie znalazło miejsce niemal w każdym gatunku muzycznym. Jest wykorzystywana przez orkiestry wojskowe, big bandy jazowe, zespoły rozrywkowe. Trąbka przez wiele dziesięcioleci przechodziła swoją metamorfozę zanim pojawiła się we współczesnej formie. Pierwsze trąbki pojawiły się wieki temu i podobnie jak wiele innych instrumentów przechodziła w ciągu tego czasu poszczególne fazy swojego rozwoju: od prymitywnego instrumentu z kości zwierzęcych i rur bambusowych poprzez metalową już trąbkę naturalną.

Trąbka znana nam dzisiaj współcześnie swój początek miała na początku XIX w. kiedy to wyposażono ją w zawory. Ta zmiana znacząco ułatwiła technikę gry i umożliwiła wydobycie wszystkich dźwięków chromatycznych w całej skali instrumentu. Zdecydowanie największy rozkwit tego instrumentu przypada na lata 40 XX wieku, a było to za sprawą muzyków jazzowych, którzy znaleźli dla niej nie tylko zastosowanie w swoich orkiestrach jazzowych, ale i w kameralnych zespołach jako instrument solowy.

Współczesna trąbka składa się z metalowej rury, najczęściej wykonanej z mosiądzu, rzadziej z metali szlachetnych. Rura skręcona jest w pętlę. Z jednej strony zakończona kielichowym lub stożkowym ustnikiem, a z drugiej rozszerzeniem w kształcie dzwonu (czarą). Zespół trzech zaworów (najczęściej tłoków) otwiera lub zamyka alternatywne drogi przepływu powietrza, umożliwiając zmianę wysokości dźwięku. Trąbka używana obecnie posiada trzy wentyle umożliwiając wykonanie szeregu alikwotowego na każdej z pozycji. Każdy z tych dźwięków można obniżyć za pomocą włączania wentyli: pojedynczo, parami lub wszystkich trzech razem. Wentyl l obniża o cały ton, wentyl 2 o półton, wentyl 3 o cały i półton. Wentyl l i 2 również o cały i półton, wentyl 2 i 3 o dwa całe tony, wentyl l i 3 o dwa całe i półton, a trzy wentyle razem o trzy całe tony. Łącznie przy użyciu wentyli uzyskać można wszystkie dźwięki skali chromatycznej.

Dziś w powszechnym użyciu znajdują się trąbki w czterech strojach. Najczęściej używa się trąbki w stroju B, mniej w stroju C (używają jej tylko w niektórych orkiestrach symfonicznych pierwsi trębacze), rzadko w stroju D (np. w oratoriach i kantatach J. S. Bacha. Haendla i in.). a w orkiestrach dętych używa się jeszcze trąbek w stroju Es. wysokim i niskim. Trąbka w stroju B przyjęła się z powodu swego optymalnego brzmienia i wymagań technicznych, stawianych instrumentaliście pod względem zadęcia. Skala instrumentu w zapisie jest od fis do C³, w brzemieniu od e do B². jednak w dużej mierze zależy to od predyspozycji i umiejętności grającego.

Oprócz tej najbardziej popularnej trąbki mamy również jej odmiany w postaci trąbki basowej, która gra o oktawę niżej w stosunku do tej najpopularniejszej. Trąbkę piccolo, która z kolei gra o oktawę wyżej oraz trąbkę kieszonkową tzw. pocket trumpet, która ma mniejsze rozmiary od trąbki naturalniej, przez co też i brzmieniowo słabiej wychodzi. Dźwięk z trąbki wydobywamy tak jak w większości instrumentów dętych blaszanych poprzez zadęcie. Nie jest to takie proste jak by się mogło z boku wydawać. Musimy wykonać wiele czynności między innymi w odpowiedni sposób uformować wargi, jamę ustną, język i szczękę oraz wygenerować odpowiednie ciśnienie powietrza by instrument zabrzmiał. Partię trąbki w partyturach notuje się w kluczu wiolinowym.

Są też instrumenty zewnętrznie podobnymi do trąbki, choć o odmiennej konstrukcji i pochodzeniu. Należą do nich kornet i skrzydłówka. Mamy też trąbkę sygnałową zwana sygnałówką, która jest pozbawiona wentyli i największe zastosowanie ma w kręgach łowieckich. Jeżeli chodzi o naukę gry na tym instrumencie, to zaleca się by rozpoczęta była u dzieci troszeczkę starszych, gdy już będą odpowiednio ukształcone płuca, choć przy odpowiednim postępowaniu dydaktycznym naukę gry na tym instrumencie mogą rozpocząć i młodsze dzieci.

Wszystkie rodzaje trąbek znajdziesz [TUTAJ]

live-performance-5468470_1280

Sprawdź również

Kategorie produktów